Raketa Hammer and Sickle Hands

Tıpkı Kopernik modeli gibi bu saat de ilginç kollara sahip. Akrep yerine bir çekiç, yelkovan yerine ise bir orak kullanılan bu saatte, saniye yerine de beyaz bir buğday başağı tercih edilmiş. Bütün bu karakteristik Sovyet imgelerine karşın saat Rusya üretimi. Yani сделано в России. 

1990'ların ilk yarısında, yani Sovyetler Birliği'nin yıkılmasını takip eden ilk yıllarda üretildiğini düşündüğüm bu saat, büyük ihtimalle geçmiş yılların anısına üretilen bir model. Kırmızı kadranı ve altın sarısı orak çekici ile tam bir Sovyet bayrağı görüntüsü veren bu model sadece bu kombinasyonla değil, beyaz kadran ve kırmızı kollarla da üretildi. 

Tıpkı diğer Raketa'larım gibi pirinç üzeri krom kaplama olan bu saatin arka kapağı paslanmaz çelik. Saat sanırım bir koleksiyonda saklandığı için oldukça iyi durumda. Camındaki birkaç kılcal çizik dışında herhangi biz kozmetik hatası yok.

Saatin Sovyet üretimi modelleri de olduğu söylenmekle birlikte henüz herhangi birine denk gelmediğim için bu bilgiyi doğrulayamıyorum. Bu saat de her ne kadar Rus malı olsa da içindeki mekanizmaya kadar Sovyet ruhuna sahip. Saatin kalbinde Sovyet üretimi 2609HA kalibre kullanılmış. 1970'lerin ortasından beri pek çok saatte kullanılan bu kalibre 26mm'lik çapa, merkezi saniye koluna ve şoka dayanıklılık özelliklerine sahip. Ayrıca 19 taşlı, saatte 18000 vuruşlu ve en az 38 saatlik güç depolayabilme yeteneğine de var.

Raketa Big Zero (Petrodvorets Classic)

1980'li yıllarda SSCB'de işler pek iyi gitmiyordu. Sosyalizmin artık işlemediğini ve yenilenmenin şart olduğunu gören yöneticiler ortaya Perestroyka(перестройка) diye bir kavram attı. İlk olarak Leonid Brejnev tarafından dile getirilen bu kavram kısaca, ekonomik ve siyasi sistemi yeniden yapılandırma ve reform hareketleri olarak tanımlanabilir. Mihail Gorbaçov 1988'de devlet başkanı olduğunda Perestroyka'yı hayata geçirmek için oldukça çaba gösterdi. Bu konunun anlaşılabilmesi için kitaplar yazdı; yurtdışı ziyaretlerde bulundu. Bu ziyaretlerinden biri olan İtalya ziyaretinde gazeteciler kendisine "Perestroyka Ruslar için ne ifade ediyor?" diye sorunca Gorbaçov "Rusların hayatlarına 'sıfır'dan başlama kararlılığını ifade ediyor" dedi ve kolundaki bir saati gösterdi. Bu saatte "12" sayısı yerine kocaman bir "0" vardı. O saat bir Raketa'ydı.

İşte Gorbaçov'un kullandığı Raketa:

Gorbaçov'un hayata geçirmek için çaba gösterdiği Perestroyka SSCB'yi dağılmaktan kurtaramadı ama Raketa Big Zero'nun popülaritesi Gorbaçov'un bu hareketinden sonra oldukça arttı. Aynı kadran yapısı Raketa tarafından pek çok değişik kasada kullanıldı. Bugünlere kadar da bilinirliğini korudu. Bugün bile Raketa tarafından üretilmektedir:

Benim Big Zero'm 1980'lerde üretilen ve kadranında CCCP damgası olan bir model. Gorbaçov'un saatinin aksine kasası altın değil, krom kaplama. En büyük özelliği kadran ve kol yapısı. Gerçekten dikkat çekiçi ve sıradışı bir tasarıma sahip. Kalın ve büyük puntolu rakamlar ile kalın kollar uyum içinde. 38mm'lik çapı biraz küçük olsa da kadran yapısı saati olduğundan daha büyük gösteriyor.

Saat pirinç üzeri krom kaplama bir kasa ve paslanmaz çelik bir arka kapağa sahip.

Saat, 2609HA mekanizma ile ilerliyor. 18 taşlı, 18000 vuruşlu ve 38 saate yakın güç depolama yeteneği olan bir kalibre. Elbette Sovyet üretimi.

Raketa Kopernik (Copernicus)

Raketa'nın Mikolaj Kopernik anısına ürettiği bir modeldir. Mikolaj Kopernik, dünya ve diğer gezegenlerin güneş etrafında döndüğünü söyleyen ve bunu 1543 yılında yayımladığı kitaba yazan Polonya'lı bir kaşiftir.

Saat 1980'lerin sonu ve 1990'ların başında üretilmiş bir modeldir. Dolayısıyla hem Sovyet Üretimi, hem Rus Üretimlerine rastlamak mümkündür. Ben özellikle Sovyet Üretimi olmasını arzuladım. Şu anda varolmayan bir devletin saatlerine sahip olmak hoşuma gidiyor.

Saat 35mm'lik çapı ile oldukça küçük bir model. Hele günümüz saatlerinin ölçüleri dikkate alınırsa şimdiki kadın saatleri ölçüsünde denilebilir. Saatin, bu modelde görüldüğü gibi, beyaz kadranlı ve krom kaplama kasalı modelleri olduğu gibi siyah kadranlı ve siyah kaplamalı kasaları da mevcut. Ben rakamlı bir model olmasını istediğimden ve siyah kadranlılarda rakam bulunmadığından dolayı bu beyaz kadranlı modeli tercih ettim.

Saatin kolları Ay ve Güneşi temsil ediyor. Üstüste geldiklerinde ise tahmin edeceğiniz gibi Tutulma gerçekleşiyor. Saati sıradışı yapan da bu kol tasarımı. Sanırım, Kopernik'e adanan bir saatte olması gereken bir farklılık bu.

Saat pirinç üzeri krom kaplı bir kasaya ve paslanmaz çelik bir arka kapağa sahip.

Saat, 2609Hп mekanizma ile çalışıyor. 26mm genişliğindeki elden kurmalı bu mekanizma saatte 18000 vuruş yapıyor ve yaklaşık 38 saatlik bir güç depolama yeteneğine sahip. "Hп" kodlu bu mekanizmaların "H" kodlu olanlara göre daha iyi kalibre edildiği biliniyor. Zira "п" Rusçada Precision anlamına gelen "прецизионные" kelimesinin baş harfidir.

Raketa 24 Hours

Raketa tanıtımlarına benim ilk Raketam olması sebebiyle bu model ile başlamayı uygun gördüm.

Saat gayet sade bir 24 saatlik kadrandan ve çift yöne dönebilen bir iç bezelden oluşuyor. Saatin akrebi günde tek tur atıyor. Bu saat esas olarak güneşin doğuşu ve batışı ile gün tayini yapılamayacak yerlerde çalışan buzkıran personeli ve hiç gün ışığı görmeyen denizaltı personeli için üretilmiş ve kadranının 24 saatlik olmasıyla am/pm karışıklığının önüne geçilmiş. Bu sayede akrep tek tur attığında gün bitmiş oluyor. Bu kadran dizaynı pek çok kişi için alışılmışın dışında olan bir yapı olduğundan okunması zor bulunabilir.

Saat 8 yönünde görülen ikinci kurma kolu tahmin edeceğiniz gibi iç bezeli çift yönlü olarak döndürmeye yarıyor. Bu kol biraz gevşek olduğu için gün içinde iç bezel yer değiştiriyor. Ama elbette bu önemli bir sorun değil. Saatin başka iç bezel dizaynına sahip modelleri de mevcut. Buna karşın en şık duran bezelin bu olduğunu düşünüyorum.

Saatin pirinç üzeri krom kaplama gövdesi paslanmaz çelik bir arka kapakla tamamlanmış.

Saatte SU damgasından da anlaşılacağı üzere Sovyet üretimi 2623H kalibre bulunuyor. 24 saat esasıyla çalışan bu kalibre 19 taşlı, saatte 18000 vuruş yapıyor ve yaklaşık 40 saatlik güç rezervine sahip.

Petrodvorets Saat Fabrikası ve Raketa

Kökleri 1721 yılına kadar uzanan Petrodvorets fabrikası Rusya'nın en eski fabrikasıdır. 1721 yılında Peterhof Oymacılık Atölyesi olarak kurulan fabrika esas olarak taş işlemeciliği üzerinde çalışmıştır. İşledikleri lüks objelerin bir kısmı müzelerdeki yerlerini alsalar da bazı örnekler hala Versailles, Louvre ve Sanssouci Saraylarında görülebilir. 

Sovyet döneminde de taş işlemeciliğine bir süre devam eden fabrikanın bu dönem eserleri olarak Lenin Mozolesi ve ünlü Kremlin Yıldızları örnek gösterilebilir. 

2. Dünya Savaşı öncesinde Kızıl Ordu için malzeme üretimi de yapan fabrika Leningrad Kuşatması sırasında oldukça büyük hasar alır. 1945 yılında yenilenen  fabrika  Sovyetler Birliği'nin dışa bağımlılığını azaltmak için doğrudan Stalin'in emri ile saat üretimine başlar. 1949 yılında üretilen ilk saatler Pobeda ve Zvezda adları altında piyasaya sürülür. 1961 yılında, tıpkı diğer bazı fabrikaların da yaptığı gibi, ilk kozmonot Gagarin'in onuruna yeni bir marka yaratılır ve bu markaya Türkçe'de roket anlamına gelen Raketa adı verilir. 

Galibiyetle çıkılan 2. Dünya Savaşının ardından fabrika, 8000 kişiyi istihdam eden ve yılda 4,5 milyon saat üreten bir konuma gelir. 

Diğer pek çok saat fabrikası gibi Sovyetler Birliğinin dağılma süreci, dağılmanın hemen ertesinde kapitalist sisteme uyum sağlamada yaşadığı sıkıntılar ve girdiği mali kriz nedeniyle üretimini durdurur. 

Bugün,  Raketa markası butik üretimle olsa da dağılma sürecinden geriye kalan Vostok ve Zaria markaları ile birlikte hala üretimini sürdürmektedir.

Marka, 2009 yılında, daha önce Rolex, Breguet ve Hautlence markaları için çalışan 3 saat ustasını bünyesine katmış ve 2010 yılında yeni seri saatlerini piyasaya sürmüştür.

Vostok Komandirskie Green Tankist

Green Takist! 

Gerek kadran rengi, gerekse kasa şekli ile Vostok sevenler için ayrı bir yeri vardır Green Tankist'in. Koleksiyona katmak için en çok arzulanan modellerdendir. 1980'li yıllarda, Sovyetler Birliği'nin dağılmasına yakın tarihlerde üretilen bu modelin kasa kodu 33x olarak geçer. "x" yerine kasanın rengi ve kurma kolunun yerine göre bir rakam gelmektedir. 

Saatin kadranı Turkuaza yaklaşan yeşil renkte olup saat 12 yönündeki Sovyet yıldızı ile güzel bir zıtlık oluşturur. Yıldızın altındaki tank figürü ve Komandirskie yazısı tamamlayıcı unsurlardır. Tank figürünün meşhur orta sınıf Sovyet tankı T-34'e ait olduğunu düşünüyorum. Ama kesin olarak bir bilgiye sahip değilim. Piyasada görülen bazı Tankist'lerin kadranı kahverengi tonlarında olabilmektedir. Bu kahverengi farklı bir kadran rengi olmayıp yeşil rengin zamanla solması sonucu oluşur. 

Saat 2 yönündeki kurma kolu da bu kasayı ilginç ve güzel yapan unsurlardandır. Oriijinal kurma kolunun kubbeli olması gerekirken zaman içinde eskiyen ollar Amphibian kolları ile değiştirilmiş olmaktadır. Dolayısıyla orijinal kolu bulmak gitgide zorlaşmakta. Büyük bir şans eseri çok temiz olarak bulduğum bu saatin üzerinde olması gerektiği gibi kubbeli kurma kolu vardı.

Saatin arka kapağında batan (ya da doğan) güneş figürü bulunmaktadır. Bu tip arka kapaklara Sovyetler Birliği'nin son dönemlerinde üretilen Komandirskilerde rastlanmaktadır.

Saat tıpkı daha önce tanıttığım Generalski gibi 2414A kalibre kullanmaktadır. Özelliklerini diğer saati tanıtırken verdiğim bu kalibrenin diğerinden tek farkı Sovyet üretimi olmasıdır. Teknik özelliklerinde herhangi bir fark bulunmamaktadır. Güncel Komandirskilerde kullanılan kalibre de aynıdır. 

Vostok Amphibian Round Antimagnetic (Case Type 020)

470 kasa kodlu Octagonal Amphibian'ları bitirdikten sonra şimdi sırada 020 kasa kodlu, güncel 420 kasa kodlu yuvarlak otomatik Amphibian'ların atası, Round Antimagnetic var.

Saat 1980'lerin sonunda üretimine başlanan bir model. Swing Lug, Tonneau ve Octagonal kasadan sonra gelen 4. Amphibian kasası. 

Saatin kadranı dıştan içe doğru dereceli olarak kahverengiden beje doğru geçiş yapıyor ve sade bir şekilde sadece rakamlardan oluşuyor.

Saatte kullanılan bezel de güncel bezelin atası sayılır. Tıpkı şimdikiler gibi sadece noktalardan oluşuyor. Tek farkı saat 12 yönündeki fosforu. Güncel Amphibian'ların bezelinde fosfor bulunmuyor. 

Tıpkı Octagonal kasada olduğu gibi antimanyetik bir iç kapak ve 2409A kalibreye sahip. 

020 kasa kodlu bu modellere sık rastlanmıyor. Sebebini bilemiyorum ama az üretilmiş olma ihtimalleri olabilir. Bu nedenle şu anda sadece bir tane 020'ye sahibim. İlerleryen zamanlarda yeni bir tane edinirsem buraya ekleyeceğim.

Vostok Amphibian Octagonal Antimagnetic (Case Type 470)

Üçüncü ve son(şimdilik) Octagonal Amphibian diğerleri gibi 1980'lerde üretilmiş, maviden beyaza doğru dereceli olarak renk değiştiren kadranı ile nev-i şahsına münhasır bir parça. 

Saatin kadran boyasında, geçen yılların oluşturduğu çatlamaları görmek mümkün. Daha önce yeşil kadranlı Tonneau'da da aynı çatlaklardan bahsetmiştim. Bu ufak çatlamalar dışında gayet iyi durumda bir kadrana ve orijinal fosforu üzerinde olan kollara sahip.

Saatin bezelindeki fosfor pek iyi durumda değil. İyi durumda olmasa da yerli yerinde duruyor olması bile bu yaştaki bir saat için fena değil. 

Saat, tıpkı diğer Octagonallar gibi antimanyetik bir iç kapak ve onun da altında 2409A kalibre taşıyor.

Vostok Amphibian Octagonal Antimagnetic (Case Type 470)

İkinci Octagonal Amphibian yine 1980'lerde üretilen ve neredeyse NOS(New Old Stock) kondüsyonda olan bir parça. Kasasının, kadranın temizliği ve kollarındaki orijinal fosfor ile bunu kanıtlıyor. Ama asıl önemli nokta bezelinde, saat 12 yönündeki fosfor. Bu yaştaki saatlerde genellikle düşmüş ya da zarar görmüş vaziyette olan bu nokta, bu saatte gayet temiz bir şekilde, üzerindeki plastik koruması ile birlikte yerli yerinde duruyor. 

Saatin kadranı bir dalış saatinden beklendiği gibi yine gayet okunaklı. Kadranda gereksiz hiçbir ayrıntıya yer verilmemiş. 

Saat, diğer 470'ler gibi antimanyetik özellikte ve bu kadranında belirtilmiş.

Son zamanlarda satış sitelerinde bu modelin pek çok sahtesine rastlamaktayım. Neden özellikle bu model seçiliyor emin değilim. Belki kadranını kopyalamanın kolay olması gibi bir nedeni vardır. Bu sahtelere bir örnek vermek gerekirse şimdilerde satışta olan şu saati gösterebilirim:

Farkedebileceğiniz gibi kadran boyalarının rengi, yazı kalıplarının büyüklüğü, saat başlarındaki fosfor taneleri ve daha da önemlisi saatin kolları tamamen yanlış. Buna rağmen yeni başlayan hobiciler için ne yazık ki güzel bir parça olabilir. Sahte saatler Rus saatlerinin vazgeçilmezleridir. Özellikle Ukrayna'da üretilen bu sahteler internet siteleri aracılığıyla satışa sunulurlar. Vostok Amphibian'ların orijinalleri azaldıkça sahtelerin sayısı artmakta ve bu gidişle daha da artacağa benziyor. 

Saat diğer 470 kasalar gibi, özelliklerini daha önce belirttiğim, 2409A kalibre ile çalışıyor.

Vostok Amphibian Octagonal Antimagnetic (Case Type 470)

Tonneau kasaları bitirdikten sonra geldik Octagonal(sekizgen) denilen 470 kasa tipine. 

1980'lerin gelişiyle üretimine başlanan 470 kasalar vintage vostok toplayıcılarının bir diğer gözdesidir. Hatta bazı toplayıcılar bugüne dek üretilen en güzel Sovyet saati olarak 470 kasa tipine sahip saatleri örnek gösterirler. 

İnceleyeceğimiz bu saat, pilot stili kadranı ile en güzel 470 olmaya aday. Dolayısıyla özellikle bu kadrana sahip 470'lere en güzel Sovyet tasarımı demek sanırım yanlış olmaz. Saatin kadranında kullanılan rakamların, noktaların ve barların mükemmel uyumu ona bu güzelliği veren unsurların başında geliyor. Ayrıca siyah ve sarı renklerin birlikte kullanılması ile yakalanan kontrast da ayrı bir etken. Saatin bir başka güzel yanı ise genellikle pirinç üzeri krom kaplama bezele sahip amphibianların aksine siyah, mineli bir bezele sahip olması. Saatin kadranı ile hoş bir bütünlük sağlayan bu bezel vintage vostoklarda sık rastlanmayan, rastlanılsa bile iyi durumda olmayan bir parça.

Diğer tüm 470 kasalarda olduğu gibi bu saat de antimanyetik özelliğe sahip ve tıpkı önceki incelemede gördüğümüz antimanyetik tonneau gibi ikinci bir antimanyetik kapağı var.

Saat Tonneau kasanın aksine 2409A kalibre ile çalışmakta. Bu kalibre saatte 19800 vuruş yapan, 17 taşlı ve 42 saat civarında güç rezervi olan bir model. 2209 kalibrenin kullanımının Tonneau kasalar ile bitmesinin ardından Amphibianlar 2409 kalibre ile üretilmeye başlandı.

Vostok Amphibian Tonneau Antimagnetic (Case Type 1190/630)

Saat, 1970'lerin son yarısında üretilmiş olan bir Tonneau Amphibian. 1975 ve sonraki serilerde görülen Antimanyetik özellik bu saatte de var. Kadranındaki антимагнитные yazısınında belirttiği bu özellik mekanizma ile arka kapak arasına konulan antimanyetik özellikli ikinci bir metal kapak ile sağlanmış. 

Saatin kadranı tertemiz ve muhtemelen hiç işlem görmemiş. Kasası birkaç çizik dışında oldukça iyi durumda. Saat bana geldiğinde bu kadar temiz durumda değildi. Kristali çizik doluydu ve kasası matlaşmıştı. Yaptığım zımpara ve parlatma ile şimdiki parlak görüntüsünü elde ettim. Yaptığım bu işlemi ilerleyen zamanlarda ayrıca paylaşacağım.

Sahip olduğum tek antimanyetik Tonneau olması bakımından benim için önemli bir saat. Üzerindeki bilezik yine Sovyet dönemine ait, saatle uyumlu bir parça. Saat, diğer Tonneau'larda olduğu gibi 2209 kalibre ile çalışıyor.

Saat, antimanyetik özelliğin kullanıldığı ilk, 2209 kalibrenin kullanıldığı son Amphibian kasasıdır.

Vostok Amphibian Tonneau (Case Type 1190/630)

Saat, yine 1970'lerin ilk yarısından Tonneau kasa bir Amphibian.

Camındaki ve kasasındaki birkaç mikro çizik dışında gayet iyi durumda. Saatin kadran dizaynı aşırılıktan uzak ve gayet okunaklı.

Saatin arka kapağında bir yazı işli. Anladığım kadarı ile "Büyük Zaferin 40. yılı anısına..." gibi bir anlamı var. Büyük zaferin 2. Dünya Savaşı olduğu kesin. Zira bu saatler 2. Dünya Savaşı'nda hizmet edenler için hazırlandı. Dolayısıyla büyük zaferin 40. yılının da 1985 yılı olduğunu anlayabiliriz. Oysa saat 1970'lerin ilk yarısında üretilmiş olmalı. Çünkü Tonneau kasalar 1970'lerde üretildi ve 1975'ten sonra antimanyetik özellik eklendi. Bu saatte antimanyetik özellik olmadığına göre 1975 öncesi bir üretim olmalı. Ama saat 1985 yılında hediye edilmiş. Bütün bu bilgilerden, stoklarda kalan Tonneau kasaların 1985 yılında, yani zaferin 40. yılında, 2. Dünya Savaşı'nda hizmet edenlere hediye edilmek üzere hazırlandığı sonucunu çıkarabiliriz.

Saatin üzerindeki bilezik yine Sovyetler Birliği üretimi. Ancak diğerlerinden en büyük farkı, dalgıç kıyafeti için tasarlanan uzatma kısmına sahip olması. Dalış esnasında saat dalış kıyafetinin üzerine takıldığı için bileziğin uzunluk ayarının yapılması gerekir. Eklenen bu parça ile bu ayarın pratik bir biçimde yapılması sağlanmış.

Saat, 2209 kalibre ile çalışıyor.

Vostok Amphibian Tonneau (Case Type 1190/630)

Geldik sahip olduğum ilk vintage Amphibian'a: 1970'lerin ilk yarısından bir Tonneau!

Tonneau kasaya karşı olan sempatim bu saatle başlamıştı. Elime ilk aldığımda ağırlığından ve sağlam yapısından etkilenmiştim. Bileğime taktığımda ise duruşu gayet oturaklıydı. Safkan vintage görüntüsünün yanında size hissettirdiği sağlamlık hissi gerçekten takdir edilmesi gereken bir özellik. Üretiminden 40 yıl sonra bile hala üretim amacına sadık!

Saat, tıpkı önceki ihraç modelde olduğu gibi dereceli mavi bir kadrana sahip. Ancak kadranda ne bir çatlak ne de bir çizik var. Saatin kasasının durumunun da oldukça iyi olduğunu göz önüne alarak kısa bir süre kullanılıp ardından güneş görmeyen bir yerde saklandığı sonucuna varabiliriz. Bu kadar iyi korunmasını ancak böyle açıklayabilirim. 

Saatin arka kapağında yine Sovyetler Birliği Kalite İşareti'ni görüyoruz. 1970'li yıllarda üretilen Tonneau kasalarda bu işareti görmek sürpriz değil. Ama bir sonraki kasa olan 470'lerde bu işareti görüyorsak saatin kapağının bir 119'a ait olduğunu, yani yanlış kapak olduğunu anlayabiliriz. 

Saat bana bileziksiz olarak geldi. Çelik bileziğini şans eseri edindim diyebilirim. Yabancı bir forumda tanıştığım bir Vostok koleksiyonerine öylesine sorduğum bir soru neticesinde bütün Tonneau'larım için orijinal çelik bilezik sahibi olmuştum. Bu da onlardan biri. Şu anda üzerindeki bilezik aynı zamanda saatin tanıtıldığı broşürde de kullanılan model. Yani tam olarak uyumlular.

Saat yine bir 2209 kalibre ile çalışıyor.